معرب و مبنی
در زبان عربی کلمات با توجه به نقشی که در جمله دارند و موقعیت آن ها، حرکت اعرابشان تغییر می کند.
ولی برخی از کلمات عربی با وجود تغییر موقعیت آن ها در جمله، حرکت اعراب آن ها تغییر نمی کند. البته تعداد آن ها به مراتب کمتر است
با توجه به توضیح فوق کلمات را به دو گروه تقسیم می کنند.
1. مُعرب: کلماتی که حرکت اعراب آنها را با توجه به موقعیت آنها تغییر می کند.
2. مَبنی: کلماتی که حرکت اعراب آنها با تغییر موقعیت ثابت می مان
اصطلاحات
1. فتحه: ـــــَـــ
2. ضمه: ـــُــــ
3. کسره: ـــــــِــــ
4. سکون: ــٛــــ
کلمات مبنی با توجه به حرکت حرف آخر آنها این گونه نامیده می شوند.
1. مبنی بر فتح مانند: هوَ
2. مبنی بر ضم مانند: نحنُ
3. مبنی بر کسر مانند: هولاءِ
4. مبنی بر سکون مانند: اکتبٛف
کلمات معرب با توجه به حرکت حرف آخر آنها این گونه نامیده می شوند.
1. مرفوع که حرکت آن رفع است مانند: الحسنةُ ، حسنةٌ
2. منصوب که حرکت آن نصب است مانند: الصادقَ، صادقاً
3. مجرور که حرکت آن جر است مانند: الاجتهادِ، اجتهادٍ
4. مجزوم که حرکت آن جزم است مانند: لاتکذبٛ
کلمات معرب بسیار زیاد هستند ولی کلمات مبنی کم هستند به همین خاطر لازم است کلمات مبنی را یاد بگیریم
کلمات مبنی
شامل بعضی از اسم ها هستند و بعضی از فعل ها و همه ی حروف.
اسم های مبنی
1. ضمیر مانند: هو، انت، تم، ایاک، انا، ه، ک، ...
2. اسم اشاره مانند: هذا، ذلک، هولاء، ...
3. موصول مانند: الذی، التی، مَن، ما، ...
4. اسم استفهام مانند: هل، اینَ، متی، ....
فعل های مبنی
1. فعل ماضی مانند: کتب، کتبوا، کتبتنّ، کتبنا، ....
2. فعل امر مانند: اکتبٛ، اکتبوا، ...
نکته: در فعل مضارع فقط دو صیغه ی جمع مونث غائب ( کتبنَ) و جمع مونث مخاطب ( کتبتنّ) مبنی هستند.
حروف مبنی
همه ی حروف مبنی هستند.